Trẻ ho liên tục không ngừng! Bố mẹ cần phải làm gì?

Ho kéo dài là gì?

Ho kéo dài ở trẻ em là tình trạng trẻ bị ho liên tục trên 4 tuần. Đa số các trường hợp ho khan kéo dài gặp ở trẻ nhỏ (2 – 3 tuổi). Có khoảng 5 – 10% trẻ 6 – 10 tuổi gặp tình trạng ho kéo dài. Ho kéo dài gây nhiều ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của trẻ: giấc ngủ của trẻ không ngon, hay thức giấc về đêm, căng thẳng, buồn rầu, lo lắng,… Ngoài ra, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 4,3 triệu trẻ em dưới 5 tuổi đột tử do tình trạng ho kéo dài trên trên.

Nguyên nhân trẻ bị ho kéo dài

Nguyên nhân gây ho kéo dài thay đổi theo tuổi

Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ ho liên tục không ngừng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả tác động từ môi trường bên ngoài và các vấn đề sức khỏe bên trong cơ thể. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ho liên tục không ngừng:

• Dị ứng: Khi trẻ tiếp xúc với các dị nguyên như bụi bẩn, khói thuốc lá, phấn hoa, lông động vật, nấm mốc và các chất kích ứng khác, hệ miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách giải phóng histamin, gây ho, hắt hơi và ngứa họng.
• Nhiễm virus và vi khuẩn: Các loại virus và vi khuẩn trong không khí có thể gây ra các bệnh như cảm lạnh, cúm, viêm họng, viêm đường hô hấp trên, dẫn đến triệu chứng ho dai dẳng.
• Viêm đường hô hấp cấp và mạn tính: Các bệnh như viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi có thể gây ho liên tục, kèm theo đờm hoặc sốt. Trong trường hợp này, trẻ cần được điều trị y tế phù hợp.
• Ho gà: Là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Trẻ bị ho gà sẽ ho dữ dội trong từng cơn, có thể gây thiếu oxy, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ dưới 1 tuổi chưa được tiêm phòng đầy đủ.
• Hội chứng chảy dịch mũi sau: Khi dịch từ mũi chảy xuống họng, trẻ có thể cảm thấy khó chịu, ngứa họng và ho thường xuyên, đặc biệt vào ban đêm.
• Vướng dị vật trong họng: Trẻ nhỏ có thể vô tình nuốt phải dị vật như hạt trái cây, đồ chơi nhỏ, gây kích thích họng và dẫn đến phản xạ ho liên tục. Trong một số trường hợp, dị vật có thể gây tắc nghẽn đường thở, cần được xử lý khẩn cấp.
• Viêm xoang: Viêm xoang gây ứ đọng dịch nhầy, kích thích họng và dẫn đến ho kéo dài. Trẻ bị viêm xoang thường thở bằng miệng, khiến cổ họng dễ bị kích ứng hơn.

Bên cạnh các nguyên nhân trên, một số bệnh lý khác cũng có thể dẫn đến tình trạng ho kéo dài ở trẻ, bao gồm trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hen suyễn, dị tật tim bẩm sinh, hít phải khói thuốc lá thụ động và viêm tai giữa. Việc xác định chính xác nguyên nhân sẽ giúp ba mẹ áp dụng các biện pháp phù hợp để giảm triệu chứng ho và cải thiện sức khỏe của trẻ một cách hiệu quả.

Những trường hợp ho kéo dài nên đưa trẻ đi khám

• Trẻ bỏ bú, bú ít hoặc không bú được, không uống được sữa.
• Trẻ ngủ li bì, mệt mỏi, khó đánh thức.
• Trẻ bị co giật.
• Trẻ bị khó thở: thở nhanh hơn bình thường, thở co lõm lồng ngực (phần dưới lồng ngực bị lõm vào khi trẻ hít vào thay vì nở ra như bình thường).
• Trẻ thở có tiếng rít.
• Trẻ bị ho ra máu.
• Cơn ho khởi phát đột ngột sau khi trẻ ăn hay chơi (do dị vật đường thở).
• Ho kèm sốt cao.
• Ho khạc ra đờm đặc, màu xanh – vàng, có mùi hôi khó chịu.
• Trẻ ho dữ dội, đặc biệt ho về đêm khi nằm ngủ kèm theo chảy nước mũi.

Xem thêm: Trẻ sơ sinh đi ngoài có hạt có sao không? Nguyên nhân do đâu?

Cách điều trị bệnh ho liên tục ở trẻ

Ba mẹ cần tập trung làm giảm triệu chứng ho liên tục của trẻ để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu. Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), ho là phản xạ tự nhiên giúp làm sạch đường hô hấp, nhưng nếu kéo dài có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ. Trong trường hợp trẻ không có sự cải thiện sau khi đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, ba mẹ nên đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa Nhi hoặc Tai - Mũi - Họng để được thăm khám và điều trị kịp thời. Ba mẹ có thể thực hiện một số biện pháp sau đây tại nhà để giúp trẻ giảm ho:

• Cho trẻ uống nước ấm: Nước ấm giúp giữ ấm và làm dịu cổ họng, đồng thời làm loãng đờm, hỗ trợ quá trình loại bỏ chất nhầy trong đường hô hấp. Trẻ nhỏ nên uống từ 1 - 2 cốc nước ấm mỗi ngày để giúp giảm ho.
• Kê gối để đầu cao hơn thân và vai: Việc nâng cao đầu khi ngủ giúp dịch mũi không chảy xuống cổ họng, giảm kích thích gây ho và giúp trẻ thở dễ dàng hơn.
• Giữ ấm cho cơ thể trẻ, đặc biệt ở vùng cổ, chân và tay: Nhiệt độ lạnh có thể làm co thắt đường thở, khiến triệu chứng ho trầm trọng hơn. Ba mẹ nên đeo tất chân và tay cho bé khi ngủ, đồng thời quàng một khăn mỏng nhẹ quanh cổ, tránh quấn khăn quá chặt để không gây khó thở.
• Điều chỉnh nhiệt độ trong phòng: Theo Viện Hàn lâm Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ, nhiệt độ phòng thích hợp cho trẻ em nên dao động từ 25 - 27 độ C. Mức nhiệt này giúp duy trì sự thoải mái và tránh làm khô niêm mạc đường hô hấp của trẻ.
• Sử dụng máy tăng độ ẩm: Các nghiên cứu từ Mayo Clinic cho thấy độ ẩm không khí trong phòng nên được duy trì ở mức 40 - 60%. Không khí quá khô có thể làm cổ họng bị kích thích và gây ho nhiều hơn, do đó sử dụng máy tạo độ ẩm có thể giúp cải thiện tình trạng này.

Những biện pháp trên giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và hỗ trợ quá trình hồi phục. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn như sốt cao, thở khó khăn hoặc ho kéo dài trên 10 ngày, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được đánh giá và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Có nên dùng men vi sinh cho bé khi đang uống thuốc kháng sinh?

4 sai lầm khi chăm sóc trẻ bị ho

• Tự ý cho trẻ dùng các loại thuốc ho dành cho người lớn
• Khi trẻ ho có đờm không nên dùng các loại thuốc ức chế ho (có chứa thường chứa antihistamine hay dextromethorphan) mà nên dùng thuốc long đờm để trị ho hiệu quả.
• Các loại thuốc ho có (dexchlorpheniramine, chlorpheniramine, alimemazin,…) chỉ nên sử dụng cho trẻ bị ho khan kéo dài và đúng chỉ định về lứa tuổi.
• Để trẻ ho quá lâu không đỡ mà không tìm đến bác sĩ

Cách phòng ngừa trẻ bị ho kéo dài

Bé bị ho là một phản xạ tự nhiên giúp thông thoáng đường hô hấp tuy nhiên nếu trường hợp bé ho kéo dài, sốt, đờm, ho ra máu, bỏ ăn, đau họng, nôn mửa…sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của bé rất nhiều làm bé mệt mỏi. Vì thế, bố mẹ cần lưu ý để phòng tránh cho bé khỏi những cơn ho dai dẳng.

• Tăng cường hệ miễn dịch cho bé bằng cách bổ dung vitamin C qua thực phẩm.
• Cho bé ra ngoài vận động động, tắm nắng.
• Sử dụng điều hoà nhiệt độ phù hợp và thời gian vừa phải.
• Tiêm ngừa cho bé để phòng tránh cảm cúm và viêm nhiễm đường hô hấp.
• Vệ sinh sạch sẽ, dùng khẩu trang khi ra ngoài để tránh khói bụi.
• Hạn chế cho bé tiếp xúc với người bị cảm cúm, viêm hô hấp.
• Chăm sóc bé kỹ khi thời tiết thay đổi.

Đây là những chia sẻ về bệnh ho dai dẳng và liên tục ở trẻ. Bố mẹ nên lưu ý tránh tình trạng để bé ho kéo dài quá lâu, dễ dẫn đến tình trạng khàn tiếng, đau rát cổ họng, mệt mỏi dễ dẫn đến phì đại amidam, viêm họng cấp…và các biến chứng nguy hiểm khác. Hy vọng các mẹ đã có cho mình những kiến thức và có thể thực hành ngay khi trẻ có những dấu hiệu trên. Đừng quên theo dõi blog Meiji để khám phá những thông tin về mẹ và bé nhé!

Nguồn tham khảo:

• 1. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về nuôi con bằng sữa mẹ.
• 2. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) về bổ sung dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
• 3. Nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ (American Academy of Sleep Medicine).
• 4. Nghiên cứu từ Mayo Clinic

Mẹ cần biết:

• 3 dấu hiệu nhận biết trẻ bị rối loạn tiêu hóa mẹ cần lưu ý
• Gợi ý 5 mẹo hay trị táo bón cho trẻ
• 5 cách đơn giản giúp trẻ hết trớ sữa