Tăng trưởng và phát triển của trẻ 18 đến 24 tháng tuổi

Trẻ ở giai đoạn này khi phát hiện thấy điều mà bản thân có hứng thú, sẽ chỉ tay để truyền đạt cho mẹ. Khi trẻ chưa thể nói được thì mẹ hãy nói thay giúp trẻ “Máy bay đang bay trên trời nhỉ” … Bằng việc nghe câu nói của mẹ, trẻ sẽ tiếp nhận từ vựng mới, lặp đi lặp lại điều đó nhiều lần thì sẽ trở thành từ vựng của chính trẻ. Mẹ cũng nên tăng cường sức đề kháng bé khi thời tiết chuyển mùa nha mẹ.

Từ những cuộc trò chuyện chỉ bằng 1 từ như “măm măm”, “gâu gâu” …, trẻ dần có thể sử dụng 2 từ để nói chuyện như “đi chơi!”, “mẹ bế” …

Có mẹ sẽ cảm thấy bất an khi con mãi vẫn chưa nói được, nhưng tốc độ phát triển ngôn ngữ ở mỗi trẻ không giống nhau. Từ vựng tương tự như việc khi “chiếc cốc từ vựng” mà trẻ đang cầm đầy lên thì tự nhiên sẽ chảy tràn ra. Bạn hãy nói thật nhiều từ với trẻ tương tự như việc rót nước vào cốc nhé.

Trẻ có thể hiểu chính xác điều được yêu cầu như “○○ ơi, lấy cho mẹ ○○”, “con vứt giúp mẹ cái này vào thùng rác nhé” … và chuyển sang thực hiện hành động. Ngoài ra, những việc mà trước giờ mẹ làm hết cho như đánh răng, rửa tay… thì trẻ cũng dần dần có thể làm được. Bố mẹ nên hỗ trợ ý muốn làm của trẻ và giúp trẻ thực hiện giỏi hơn, giai đoạn này nên tập cho trẻ các thói quen sinh hoạt. Khi trẻ đã làm được việc theo đúng chỉ thị, hay khi trẻ đã có thể làm tốt các việc như đánh răng… thì bạn hãy khen trẻ thật nhiều nhé. Nhiều mẹ thắc mắc có nên sử dụng thêm nguồn dinh dưỡng nhân tạo cho bé, như sữa công thức để giúp bé phát triển tốt hơn. Nếu sữa mẹ không còn đủ cung cấp cho bé thì mẹ nên cân nhắc mẹ nhé.

Từ khi được khoảng hơn 1 tuổi rưỡi, đột nhiên trẻ ghét rất nhiều thứ. Tuy nhiên, điều này thể hiện ý hướng “muốn tự mình làm mọi việc!”, “muốn thử thách!” và cũng là minh chứng cho sự phát triển của trẻ.
Muốn tự mình làm mọi việc … nhưng, không thể làm tốt!
Muốn làm cái đó… nhưng, đã không được cho làm!
Thực sự muốn nói như thế này nhưng… không thể nói rõ được!
Trước tiên bạn nên nắm bắt tâm tư khó chịu của trẻ.
Khi được người lớn hiểu tâm tư trẻ, dũng khí đương đầu với các thử thách của trẻ sẽ nhanh chóng tăng cao. Nếu để cho trẻ làm sẽ mất thời gian đồng thời mẹ cũng sẽ vất vả hơn, nhưng bạn hãy cố gắng nắm bắt được tâm tư và hỗ trợ cho trẻ nhé.

Với những việc như thay quần áo, ăn, đi giày, cởi giày…, nếu người lớn giúp đỡ thì tốc độ sẽ nhanh hơn, không gây bẩn xung quanh nên sẽ thật dễ dàng, nhưng bạn hãy coi trọng ý muốn “tự mình làm!” của trẻ và trao cho trẻ cơ hội. “Tự mình làm” là thể hiện tính tự lập. Cảm xúc và trải nghiệm “Làm được rồi!” trong sinh hoạt hàng ngày là cơ sở nuôi dưỡng tính tự lập ở trẻ.

Tuy nhiên, khi trẻ định chạm tay vào những vật nguy hiểm hay định một mình làm điều nguy hiểm, thì bạn hãy dứt khoát ngăn cản và giải thích rõ lý do vì sao không được làm cho trẻ hiểu. Đây cũng chính là giai đoạn trẻ muốn giúp đỡ. Sẽ mất khá nhiều thời gian, nhưng nhất định hãy dành cho trẻ thật nhiều cơ hội giúp đỡ bạn nhé.

Sự phát triển của trẻ thể hiện trong cả khi chơi. Dù vẫn là chơi đồ hàng nhưng dần dần phạm vi trẻ chơi sẽ tăng dần, các thao tác cũng trở nên phức tạp hơn. Bạn nhất định hãy thử tìm kiếm sự phát triển của trẻ trong khi đang chơi nhé. Giai đoạn này, sự phát triển về ngôn ngữ của bé cũng khá nhanh, vì thế bố mẹ nên nói chuyện với bé nhiều hơn.

Dù lúc đầu chưa giỏi nhưng lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ dần tiến bộ hơn. Nếu thất bại kéo dài thì dần dần trẻ sẽ muốn người lớn làm cho hết, nhưng bạn hãy nhẹ nhàng theo dõi trẻ nhé. Khi trẻ không thể tự làm một mình và nhờ đến sự hỗ trợ từ bố mẹ thì bạn hãy nhẹ nhàng hỗ trợ, thi thoảng dạy lại cho trẻ một lần nữa về cách làm nhé. Người lớn thường thấy trẻ làm được một lần thì cho rằng trẻ đã có thể làm được, nhưng dù trẻ có làm được một lần đi chăng nữa thì nhiều khi vẫn không làm được ở lần tiếp theo. Với việc vừa lặp đi lặp lại “Có thể”, “Không thể”, trẻ sẽ từng chút một tiến bộ hơn, và xác suất “Có thể” sẽ ngày một cao hơn. Không nên quá nóng vội, hãy để cho trẻ tăng xác suất “Có thể” lên từng chút một.

Trong sinh hoạt hàng ngày, trẻ nhìn những điều mẹ làm thì khả năng tưởng tượng cũng tương đối được phát triển, do đó trẻ thường muốn chơi “đóng giả” như chơi đồ hàng. Đóng giả làm mẹ, đóng giả làm nhân viên quán, đóng giả tàu điện…

Chơi đóng giả thì nhiều mẹ sẽ nghĩ là trò chơi của các bé gái, nhưng các bé trai cũng rất thích chơi đóng giả. Không liên quan đến giới tính, bạn hãy vui vẻ cùng con chơi đóng giả, chơi bắt chước thật nhiều. Đặc biệt, vì niềm tự hào của trẻ là mẹ nên có nhiều trẻ có hứng thú với những việc mẹ làm hàng ngày như nấu ăn, lau dọn, giặt giũ…

Trẻ chơi nhiều trò “chơi tưởng tượng” như tưởng tượng khối hình tứ giác là ô tô rồi cho chạy, dùng lá thay cho đĩa trong trò chơi đồ hàng. Trẻ là thiên tài chơi nên bạn hãy thử sử dụng linh hoạt những đồ vật đơn giản như khối xếp hình… hay các đồ tự nhiên như lá cây, viên sỏi… để làm đồ chơi cùng trẻ.

Ngoài ra, khuyến khích trẻ chơi trò tưởng tượng về đám mây ví dụ như khi đi dạo, vừa ngắm nhìn đám mây vừa nói “Ở kia có con voi đấy!” … Cũng giống như ngôn ngữ, nếu mẹ tưởng tượng nhiều cho trẻ thấy, thì khi trẻ tự nhìn thấy một điều gì đó thì cũng sẽ có sự tưởng tượng của chính mình.

Ngay cả những trẻ trước kia không có hứng thú với sách tranh thì đến giai đoạn này khi dần hiểu được các từ vựng thì cũng trở nên hứng thú với sách tranh. Mặc dù lần đầu tiên khi thử đọc cho trẻ nghe, trẻ đã vò trang sách hay ném sách, và không mấy hứng thú với sách tranh nhưng bạn hãy thử đọc cho trẻ nghe sách tranh thêm một lần nữa.

Khi chọn sách tranh để đọc cho trẻ nghe, không cần quá để tâm đến tuổi của nhân vật được mô tả trong sách tranh, bạn nên chọn những sách tranh có phương tiện đi lại hay loài động vật… mà trẻ yêu thích, và những cuốn sách tranh thú vị có từ láy.
Ngoài ra, bạn hãy thử không chỉ đọc theo đúng câu văn viết trong sách tranh, mà hãy nhìn tranh kể chuyện, vừa theo dõi phản ứng của trẻ, vừa chú ý kể đơn giản hóa và làm cho câu chuyện trở nên thú vị hơn.

Việc đọc sách tranh cho trẻ nghe không phải vì mục đích giúp trẻ nhanh nhớ chữ mà là để giúp làm phong phú tâm hồn của trẻ. Trẻ cũng sẽ cảm thấy vui khi được ngồi cạnh bên mẹ yêu, nghe giọng nói của mẹ và cùng mẹ trải qua khoảng thời gian thú vị. Bạn nhất định hãy trải nghiệm quãng thời gian cùng con đọc sách tranh nhé.

Khi trẻ được 2 tuổi, các mẹ lại suy nghĩ đến việc cai sữa cho bé làm sao cho thuận tiện. Mẹ cũng đừng quá lo lắng về điều này, việc cai sữa sẽ dễ dàng hơn khi mẹ làm đúng và đủ cho bé nhé.

Giai đoạn này trẻ có hứng thú với rất nhiều điều, cũng có thể sử dụng các ngón tay khá khéo léo, thế giới các trò chơi như trò vẽ tranh cũng rất rộng mở. Có thể cho trẻ sử dụng bút sẵn có ở nhà để vẽ tranh nhưng nếu có thể, bạn hãy chọn cho trẻ chiếc bút dễ vẽ nhé. Gợi ý bạn có thể chọn bút mềm như bút sáp hoặc bút dạ… có phần tay cầm to để trẻ dễ cầm. Lõi của bút chì màu hay bút bi… cứng, khó ra màu nên hãy cho trẻ dùng khi trẻ đã có thể vẽ tốt hơn một chút. Nếu là bút chì nên chọn bút chì khoảng 4B.

Trẻ cầm bút sáp hay bút dạ thường bắt đầu vẽ nguệch ngoạc những đường không có ý nghĩa. Người lớn nhìn sẽ nghĩ “Cái gì đây nhỉ?”, nhưng trẻ thì đang thấy rất thỏa mãn với việc “vẽ” và “các đường được tạo ra”.

Khi trẻ có nguyện vọng “muốn vẽ”, bạn đừng giới hạn số tờ giấy vẽ của trẻ, hãy cho trẻ được vẽ theo ý thích. Cũng có trẻ mỗi lần vẽ lên vài chục tờ giấy nên bạn cần chuẩn bị thật nhiều giấy.

Thêm vào đó, thường khi vẽ sẽ dùng giấy khổ nhỏ như giấy vẽ và vở, nhưng thỉnh thoảng hãy trải giấy khổ to lên sàn và tạo cơ hội cho trẻ được vẽ thỏa thích, trẻ sẽ rất vui.

Ngoài ra, trẻ cũng rất thích trò bóc, dán giấy. Các trò chơi sử dụng tay giúp nâng cao khả năng tập trung của trẻ. Bạn hãy thử cho trẻ chơi thật nhiều trò nhé.