Trẻ Tập Nói Khi Nào? Mốc Phát Triển Ngôn Ngữ

Việc trẻ bắt đầu tập nói là một trong những mốc quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ. Tuy nhiên, thời điểm bé bắt đầu nói có thể khác nhau ở mỗi trẻ, và các bậc phụ huynh cần hiểu rõ những mốc phát triển ngôn ngữ để có cách hỗ trợ đúng đắn. Bài viết này sẽ giải đáp trẻ tập nói khi nào, các mốc phát triển ngôn ngữ, dấu hiệu trẻ chậm nói, và cách giúp bé tập nói nhanh chóng.

I. Trẻ tập nói khi nào?

Mỗi trẻ có một tốc độ phát triển ngôn ngữ riêng, nhưng hầu hết các bé sẽ nói được từ đầu tiên từ khoảng 12 tháng tuổi. Tuy nhiên, một số bé có thể bắt đầu nói sớm hơn, trong khi một số bé có thể nói muộn hơn. Việc này không phải lúc nào cũng là vấn đề, miễn là bé vẫn phát triển bình thường ở các mốc thời gian khác.

Các mốc phát triển ngôn ngữ ở trẻ:

• Từ 0-3 tháng: Bé bắt đầu nhận biết âm thanh và thể hiện cảm xúc qua tiếng khóc và cười.
• Từ 3-6 tháng: Bé phát ra những âm thanh đơn giản như “a”, “e”, “o” và bắt đầu phát triển phản xạ âm thanh.
• Từ 6-12 tháng: Bé có thể phát âm các từ đơn giản, bắt đầu gọi “mama”, “papa”.
• Từ 12-18 tháng: Bé có thể bắt đầu nói các từ đầu tiên như “mama”, “papa”.
• Từ 18 tháng-2 tuổi: Bé bắt đầu nói các câu đơn giản và hiểu một số từ vựng cơ bản.

Xem thêm: Khủng hoảng tuổi lên 2 – Mách ba mẹ bí quyết cùng con bước qua thật dễ dàng

II. Trẻ em chậm nói nhất là bao nhiêu tháng?

Có thể có những bé chậm nói hoặc không đạt được các mốc phát triển ngôn ngữ đúng hạn. Trẻ em chậm nói nhất là bao nhiêu tháng? Mỗi bé sẽ phát triển theo một lộ trình riêng, và không phải lúc nào sự chậm nói cũng là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng.

Dấu hiệu trẻ chậm nói:

• Trẻ không có phản ứng khi nghe âm thanh hoặc không bắt chước âm thanh của người lớn.
• Trẻ không thể nói các từ đơn giản như “mama”, “papa” khi 18 tháng tuổi.
• Trẻ không có sự phát triển ngôn ngữ theo mốc thời gian thông thường.

Nguyên nhân trẻ chậm nói:

• Các vấn đề về thính giác hoặc phát triển ngôn ngữ có thể là nguyên nhân khiến bé chậm nói.
• Môi trường thiếu kích thích ngôn ngữ hoặc thiếu sự giao tiếp với người lớn cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nói của bé.

Khi nào cần lo lắng? Mặc dù mỗi bé phát triển ngôn ngữ theo tốc độ riêng, nếu bé không đạt được các mốc phát triển ngôn ngữ trong thời gian quy định, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm:

• Bé không thể nói các từ đơn giản vào khoảng 18 tháng hoặc không hiểu các từ cơ bản khi 2 tuổi.
• Bé không có sự cải thiện về ngôn ngữ từ 2-3 tuổi, hoặc có dấu hiệu rối loạn ngôn ngữ.

Xem thêm: Các phương pháp dinh dưỡng và hoạt động giúp bé sáng tạo và phát triển trí não

III. Các hoạt động hữu ích dạy bé tập nói

Việc tạo môi trường ngôn ngữ phong phú và kích thích sự giao tiếp sẽ giúp bé phát triển ngôn ngữ nhanh chóng. Dưới đây là một số phương pháp giúp mẹ dạy bé tập nói hiệu quả.

Tạo môi trường ngôn ngữ cho bé:

Để bé phát triển ngôn ngữ hiệu quả, một môi trường ngôn ngữ phong phú là rất quan trọng. Mẹ có thể bắt đầu bằng cách đọc sách hình ảnh đơn giản cho bé, chỉ vào các hình vẽ và nói tên các đồ vật để bé làm quen với từ vựng. Việc lựa chọn sách có ngữ điệu vui nhộn và âm thanh thú vị sẽ thu hút sự chú ý của bé, giúp bé cảm thấy thích thú với việc học ngôn ngữ. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần đảm bảo giao tiếp với bé mỗi ngày, sử dụng ngữ điệu vui vẻ và rõ ràng để bé dễ dàng tiếp thu và phản ứng lại.

Khuyến khích bé nói:

Một trong những cách hiệu quả để giúp bé tập nói là khuyến khích bé nói các từ đơn giản và lặp lại nhiều lần, như “mama”, “baba” hoặc “cái này”. Mẹ có thể đặt câu hỏi để khuyến khích bé trả lời, chẳng hạn như “Cái này là gì?” khi chỉ vào đồ vật. Điều này không chỉ giúp bé học được từ mới mà còn tạo cơ hội để bé thực hành nói. Khi bé phát âm đúng một từ, mẹ nên khen ngợi và tiếp tục với từ tiếp theo, tạo động lực cho bé tự tin và hứng thú hơn trong việc học ngôn ngữ.

Xem thêm: Lợi ích của DHA và ARA đối với sự phát triển của trẻ

Hát và chơi với âm thanh:

Hát và chơi với âm thanh là một phương pháp tuyệt vời để giúp bé làm quen với ngữ điệu và âm sắc của ngôn ngữ. Các bài hát vui nhộn, vần điệu và trò chơi âm thanh giúp bé phát triển khả năng phát âm và hiểu từ. Việc nghe các bài hát hoặc tham gia các trò chơi giao tiếp sẽ giúp bé nhận biết âm thanh, học cách phát âm đúng và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống khác nhau.

Sử dụng các đồ chơi tương tác:

Đồ chơi tương tác có thể là một công cụ hữu ích trong việc dạy bé nói. Các đồ chơi có chức năng phát ra âm thanh hoặc có thể trò chuyện giúp bé nhận thức và phản ứng lại âm thanh, tạo cơ hội để bé học hỏi và làm quen với các từ ngữ mới. Những đồ chơi này không chỉ giúp bé giải trí mà còn hỗ trợ quá trình phát triển ngôn ngữ thông qua các tình huống giao tiếp thú vị và dễ dàng.

IV. Cách dạy bé tập nói nhanh

Việc tập nói cho bé cần có sự kiên nhẫn và liên tục để đảm bảo bé học hỏi ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả.

• Kiên nhẫn và liên tục: Hãy lặp lại từ ngữ nhiều lần và tạo cơ hội cho bé giao tiếp mỗi ngày, không nên vội vàng mà để bé phát triển ngôn ngữ theo khả năng của mình. 

• Sử dụng cử chỉ và biểu cảm: Kết hợp lời nói với cử chỉ hoặc biểu cảm khuôn mặt để bé dễ dàng liên kết từ ngữ với hành động, giúp bé hiểu và nhớ từ vựng tốt hơn. 

• Đưa ra phản hồi tích cực: Khen ngợi bé mỗi khi bé phát âm đúng từ hoặc bắt chước, giúp bé cảm thấy vui mừng và tự tin tiếp tục học hỏi. 

• Khuyến khích bé nói trong các tình huống thực tế: Cách dạy bé tập nói nhanh qua các tình huống giao tiếp hàng ngày, như gọi tên các vật dụng trong nhà, chào hỏi người thân, hoặc mời ăn uống. 

Xem thêm: Mách mẹ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ (phần 1)

Việc tập nói là một phần quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Mỗi bé sẽ có một tốc độ phát triển ngôn ngữ riêng, vì vậy các bậc phụ huynh không nên lo lắng quá mức nếu bé phát triển muộn hơn một chút so với các bạn. Tuy nhiên, nếu bé có dấu hiệu chậm nói hoặc không có sự cải thiện về ngôn ngữ, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về phát triển ngôn ngữ. Hãy tạo ra một môi trường ngôn ngữ phong phú và kiên nhẫn giúp bé học hỏi một cách tự nhiên và nhanh chóng.